In het huidige economische landschap vertonende rentetarieven een stijgende trend. Tel hierbij op de stijgende kosten voor energie, personeel, transport en andere stijgingen van dagelijkse kosten voor ondernemingen en het probleem kan kritiek worden.
Voor het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) kan deze impact extra groot zijn, omdat zij moeite kunnen hebben om de toegenomen bedrijfskosten te betalen of te investeren in de groei of bijvoorbeeld de verduurzaming van hun bedrijf. In deze uitdagende omgeving is een optie om gebruik te maken van financieringsmogelijkheden, zoals het afsluiten van een lening. Maar is dat het waard? In dit artikel gaan we in op de uitdagingen die MKB- bedrijven ervaren en waar zij op moeten letten bij deze overweging.
In de afgelopen vijf jaar heeft de financieringsmarkt aanzienlijke veranderingen ondergaan en zijn bedrijven voor talloze uitdagingen komen te staan. MKB ondernemingen hebben moeite om financieringsmogelijkheden te vinden. Er zijn drie belangrijke uitdagingen die we hebben gezien: de sterk stijgende grondstoffen-, energie- en transport-prijzen die hebben geleid tot een groeiende behoefte aan werkkapitaal voor bedrijven in Nederland, de oplopende rentes en een steeds strengere risicobeoordeling bij banken. Volgens marktgegevens beoordelen banken bedrijfsrisico’s steeds strenger en wordt het aantal afgewezen aanvragen steeds hoger. Daarom krijgt meer dan 40% van de MKB-bedrijven in Europa niet langer de gevraagde lening van banken. Desondanks blijft de ‘kredietbehoefte’ van bedrijven groot. Er is nog steeds geld in de markt en er zijn genoeg mogelijkheden om te lenen. Dit kan echter ingewikkelder en duurder zijn dan voorheen.
Vandaag de dag zijn er verschillende financieringsmogelijkheden op de markt, waaronder traditionele bankfinanciering, alternatieve financieringsmethoden, financiering uit fondsen van de Europese Unie en nog veel meer. Hieronder bespreken we hoe bedrijfsfinanciering is veranderd van vóór de crisis tot nu; mogelijke alternatieven voor bedrijven om te lenen en hoe de financieringsregels en -principes zijn veranderd.
De behoefte aan financiering
Voordat we ons in het onderwerp verdiepen, is het cruciaal om te begrijpen dat de vraag niet zo eenvoudig is als hij in eerste instantie lijkt. De keuze voor een lening voor een mkb-bedrijf in het licht van stijgende prijzen hangt af van een groot aantal factoren – zoals de aard van het bedrijf van het MKB, het doel van de lening, de voorwaarden van de lening en het potentiële rendement op de investering.
In mijn ervaring heb ik gemerkt dat stijgende prijzen vaak leiden tot een beperkte cashflow, waardoor het voor mkb-bedrijven een uitdaging wordt om hun activiteiten in stand te houden of te investeren in groei-initiatieven. Of het nu gaat om een prijsstijging van grondstoffen, een stijging van de arbeidskosten of een hogere huur, deze verschuivingen kunnen een bedrijf met krappe marges zwaar treffen, zeker wanneer deze hogere kosten niet aan de eindklant kunnen worden doorberekend. In dergelijke situaties kan een bedrijfslening de noodzakelijke geldinjectie geven om het bedrijf overeind te houden of strategische groei mogelijk te maken. Er zijn veel manieren om financiering te krijgen, bijvoorbeeld via EU- of Staatsgaranties. Elke ondernemer moet dus de markt volgen en de financieringsmogelijkheden kennen – elke optie moet worden overwogen.
De kosten-batenanalyse
Het is essentieel dat MKB-bedrijven een kosten-batenanalyse maken voordat ze deze beslissing nemen. Leningen gaan gepaard met rente, wat een extra kostenpost is die het bedrijf moet dragen. In een scenario waarin de prijzen stijgen en de inkomsten van het MKB geen gelijke tred houden, kunnen de extra kosten de financiële situatie van de onderneming verslechteren. Terwijl daar waar de business case positief uitpakt, ook een lening tegen hogere rentekosten dan voorheen, nog steeds de moeite waard is.
MKB-bedrijven moeten alleen overwegen om een lening aan te gaan als ze denken dat het rendement op de investering opweegt tegen de kosten van de lening. Als een MKB-bedrijf bijvoorbeeld de lening kan gebruiken om te investeren in een nieuwe productlijn, kostenbesparende verduurzamingen, zijn activiteiten kan uitbreiden of zijn efficiëntie kan verbeteren, en deze acties kunnen leiden tot een aanzienlijke toename van de inkomsten of verbetering van de marge,, dan kan een lening het overwegen waard zijn. Als een bedrijfseigenaar bijvoorbeeld financiering nodig heeft om uit te breiden naar andere, grotere markten en weet dat de Return Of Investment (ROI) groter zal zijn – dan zou het verkrijgen van financiering het eerste moeten zijn om te overwegen. Of als een bedrijf kan investeren in digitalisering of innovatieve producten/machines die in de toekomst tot besparingen zullen leiden – dan wordt het krijgen van een lening op de lange termijn een “win-win” situatie.
Leningen brengen inherent een risico met zich mee. Ze vereisen een verbintenis tot regelmatige terugbetalingen, ongeacht hoe het met het bedrijf gaat. Als de investering onverhoopt mislukt, vertraagd of toch niet het gewenste rendement geeft, dan zal de lening evengoed terugbetaald moeten worden. Als de inkomsten van een MKB-bedrijf dalen of stagneren te midden van stijgende prijzen en een extra terugbetaling van de lening, kan het bedrijf in een moeilijke financiële positie terechtkomen, wat kan leiden tot insolventie. Daarom moet een MKB-bedrijf vertrouwen hebben in zijn bedrijfsplan en voorspelde inkomsten voordat het een lening aangaat, voldoende marge inbouwen voor tegenslagen en scenario’s bedenken voor als de investering mislukt.
Alternatieven om te overwegen
Tot slot is het de moeite waard om te vermelden dat er alternatieven zijn voor het afsluiten van een traditionele lening. Zo kan men niet alleen bij de traditionele Banken terecht, maar tegenwoordig ook bij nieuwe, vaak online opererende banken (neobanken), of alternatieve financiers. Deze neobanken en alternatieve financiers, hebben vaak nét even een wat andere kijk op de risico’s en hebben vaak zelf met andersoortige regelgeving te maken, waardoor ze vaak meer kunnen dan traditionele banken. MKB-bedrijven kunnen ook andere vormen van financiering overwegen dan de traditionele lening, zoals factoring, financiering op basis van inkomsten, kredietlijnen, aandeelhoudersleningen of aandelenfinanciering. Elk van deze opties heeft voor- en nadelen en de geschiktheid hangt af van de individuele omstandigheden van het MKB- bedrijf.
Kortom, stijgende prijzen vormen een grote uitdaging voor MKB-bedrijven en het afsluiten van een lening kan een plausibele oplossing zijn. Het is echter een beslissing die moet worden genomen na een zorgvuldige afweging van de huidige financiële gezondheid van de MKB-onderneming, de verwachte inkomsten, het potentiële rendement op de investering en de bijbehorende risico’s. Het is ook cruciaal om andere factoren in overweging te nemen, zoals de prijsstijgingen, de kosten van de lening en de risico’s van de lening. Het is ook cruciaal om andere beschikbare financieringsopties te overwegen. MKB- bedrijven moeten professioneel financieel advies inwinnen om de beste beslissing te nemen in de context van hun unieke situatie. In het steeds veranderende zakelijke landschap moet men onthouden dat de meest effectieve oplossingen zijn die op maat gemaakt zijn voor individuele behoeften, doelstellingen en capaciteiten.
Auteur: Bas Vanhorick, CEO van SME Finance Nederland
